يك روانشناس، با بيان اينكه اغلب كودكان مبتلا به اختلال طيف اوتيسم از بيماري هاي زمينه اي رنج مي برند، گفت: رفتارهاي تغذيه اي نامناسب و داروهاي مصرفي مشكلات گوارشي متعددي را براي اين كودكان ايجاد مي كند و لذا كرونا نسبت به افراد آسيب پذير بي رحم تر است.
نيما حقيقي دانشجوي دكتراي روانشناسي در گفت وگو با ايسنا، اوتيسم را يك اختلال عصبي - رشدي دانست و اظهار كرد: اوتيسم از زمان تولد با فرد همراه بوده و درمان قطعي براي آن وجود ندارد.
وي با بيان اينكه در صورت تشخيص اوتيسم درمان ها و روش هاي توانبخشي و برنامه هاي آموزشي به پيشرفت كودك در فراگيري مسائل كمك مي كند، افزود: افرادي كه تشخيص اوتيسم دريافت مي كنند دو ويژگي بازر دارند كه نخستين ويژگي آنان عدم ارتباط اجتماعي يا ارتباط اجتماعي محدود است، يعني يك كودك اوتيسمي نمي تواند با ديگران وارد رابطه شود.
اين روانشناس، صحبت نكردن يا صحبت كردن محدود از يك كلمه تا يك جمله را يكي از مشكلات كودكان مبتلا به اوتيسم دانست و تصريح كرد: كودكان مبتلا به اختلال طيف اوتيسم ارتباط اجتماعي شان بسيار ضعيف است و دوست صميمي ندارند. در واقع افراد داراي اين اختلال در برقراري ارتباط دوسويه ضعف دارند و ناپخته عمل مي كنند و معمولا ارتباط چشمي با اطرافيان ندارند.
حقيقي، با اشاره به علايق محدود و رفتارهاي تكراري كودكان مبتلا به اوتيسم، عنوان كرد: اين كودكان علاقه خاصي به برخي از اشياء و اسباب بازي هاي خود نشان مي دهند و يا رفتارهاي كليشه اي و تيك مانند همچون بال بال زدن، روي پنجه پا راه رفتن، پريدن و... دارند.
وي با بيان اينكه كودكان مبتلا به اختلال طيف اوتيسم به سه سطح تقسيم مي شوند و هر سطح مشكلات خاصي در حيطه هاي شناختي(توانمندي هاي ذهني)، حركتي و حسي دارد، خاطرنشان كرد: سطح يك اوتيسم خفيف بوده و كودكان به حمايت كمتري نياز دارند، اما سطح دو نيازمند حمايت بيشتر و مداخلات درماني گسترده تري است. اين اختلال در سطح سه نيز به شكل شديد بروز مي كند.
اين روانشناس، اختلال اوتيسم را بعد از دو سال و نيم قابل تشخيص دانست و يادآور شد: علت بروز اختلال اوتيسم هنوز مشخص نيست، اما ۵۰ درصد وابسته به عوامل خانوادگي و ژنتيكي و ۵۰ درصد وابسته به عوامل محيطي است؛ البته اوتيسم قبل از تولد نوزاد قابل تشخيص نبوده و با توجه به شدت اختلال، زمان تشخيص آن نيز تغيير مي كند، يعني هرچقدر اختلال شديدتر باشد، زودتر امكان تشخيص آن وجود دارد و در موارد خفيف، تا دوران دبستان مي تواند تشخيص داده نشود.
وي با بيان اينكه كودكان مبتلا به اوتيسم با مشكلات مختلفي در حواس خود مواجه هستند، عنوان كرد: اين كودكان به دو گروه جستجوگري حسي و گريز حسي تقسيم بندي مي شود. در واقع گروه اول تمايل به دريافت محرك هاي حسي دارند و گروه دوم از دريافت محرك هاي حسي گريزانند. كودكاني كه مشكلاتي در حواس دارند، در دوران كرونا با مشكلات ويژه اي همچون ماسك زدن و استفاده از الكل و مواد شوينده مواجه هستند، زيرا ماسك و الكل نوعي محرك آزاردهنده براي آنان محسوب مي شود و لذا بيشتر ر معرض خطر آلودگي قرار دارند.
حقيقي، با اشاره به بالا بودن احتمال ابتلا به كرونا در كودكان مبتلا به اوتيسم، ادامه داد: اين كودكان به دلايل مختلفي عادت هاي بد رفتاري از قبيل مكيدن انگشت و بردن اشياء مختلف به دهان را دارند كه با توجه به شرايط كرونا، امكان آلودگي براي آنان بيشتر است و ممكن است بيمار شوند.
اين روانشناس، با بيان اينكه اغلب كودكان مبتلا به اختلال طيف اوتيسم از بيماري هاي زمينه اي رنج مي برند، گفت: رفتارهاي تغذيه اي نامناسب و داروهاي مصرفي مشكلات گوارشي متعددي را براي اين كودكان ايجاد مي كند و لذا كرونا نسبت به افراد آسيب پذير بي رحم تر است.وي از خانواده ها خواست در صورت دريافت تشخيص اوتيسم هرچه زودتر فرايند درمان را آغاز كنند و متذكر شد: سنين دو تا پنج سالگي زمان طلايي درمان اوتيسم و اثرگذاري بيشتر و بهتر مداخلات روان درماني و آموزشي است. در واقع كودكان در اين سن آموزش ها را به خوبي دريافت مي كنند و مي تواند بسيار موثرتر از هر زمان ديگري باشد.
حقيقي، با بيان اينكه اوتيسم تا پايان عمر ادامه دارد، اظهار كرد: كار آموزشي و درماني اوتيسم به شكل يك تيم درماني است كه شامل گفتاردرمان گر، كاردرمانگر، روانپزشك و روانشناس مي باشد. آموزش مستمر مي تواند بسيار به كاهش مشكلات رفتاري و افزايش رفتارهاي مناسب كودكان كمك كند و اگر اين اقدامات صورت نگيرد، شاهد پس رفت در رفتارهاي اين كودكان هستيم.
اين روانشناس، به تعطيلي مراكز درماني و آموزشي ويژه كودكان مبتلا به اوتيسم در ايام كرونا اشاره كرد و يادآور شد: برخي از خانواده ها به واسطه مشكلات مالي توانايي تداوم جلسات درماني را ندارند و لذا مشكلات گفتاري و رفتاري و حسي اين كودكان مجددا پديدار مي شود.
وي حضور كودكان مبتلا به اوتيسم در خانه به ويژه در روزهاي كرونايي را موجب تحت فشار قرار گرفتن ساير اعضاي خانواده دانست و بيان كرد: خانواده هاي داراي كودك مبتلا به اوتيسم در شرايط عادي دچار فرسودگي هستند و ايام قرنطينه و تعطيلي مراكز درماني، آنان را فرسوده تر كرده است. همچنين اين خانواده ها از بازخوردهاي اجتماعي نسبت به فرزند خود گريزان هستند و سعي مي كنند كودك اوتسمي شان را از جامعه دور كنند و شيوع كرونا اين رفتار را تشديد كرده است، در حالي كه جامعه بايد نسبت به اين بيماري آگاهي لازم را داشته باشد به كودكان مبتلا به اختلال طيف اوتيسم به چشم كم توان ذهني نگاه نكند.
حقيقي، با تاكيد بر لزوم دريافت مستمر مداخلات رفتاري و دارويي كودكان مبتلا به اوتيسم، عنوان كرد: هر فرد اوتيسمي راهكارهاي منحصر به فرد خود را دارد و روانشناسان و متخصصان براساس ارزيابي هاي اوليه اين راهكارهاي را مشخص مي كنند لذا توصيه مي شود در روزهاي كرونايي نيز از مشاوره هاي آنلاين بهره بگيريد و آموزش كودكان مبتلا به اختلال طيف اوتيسم را ادامه دهيد. دستگاه هاي حمايتي همچون بهزيستي، آموزش و پرورش استثنايي و انجمن هاي اوتيسم نيز مي توانند در اين روزها برنامه هاي ويژه اي داشته باشند تا خانواده ها با روانشناسان و متخصصان ارتباط برقرار كنند.
مقالات بيشتر:مركز مشاوره كودك و نوجوان در آرياشهر
سهمیه سوخت این خودروها قطع خواهد شد