كشمكش بر سر متادون، داروي مخدر قوي!
فعاليت 10هزار مركز ترك اعتياد بدون توزيع متادون مختل خواهد شد اما داروسازان معتقدند اين دارو فقط بايد در داروخانه ها توزيع شود؛ دعوا بر سر چيست؟
فعاليت 10هزار مركز ترك اعتياد بدون توزيع متادون مختل خواهد شد اما داروسازان معتقدند اين دارو فقط بايد در داروخانه ها توزيع شود؛ دعوا بر سر چيست؟
به گزارش شفاآنلاين: خانواده‌هاي معتادان نامش را زياد شنيده‌اند؛ «متادون». يك داروي مخدر قوي كه طي سال‌هاي اخير به عنوان دارويي رسمي و موردتاييد پذيرفته شده است تا جايگزين موادمخدر معتادان شود و همواركننده راه درمان آن‌ها. حالا دعوا بر سر اين است: «چه كسي مسئول توزيع متادون‌هاست».
هم‌اكنون توزيع متادون توسط كلينيك‌هاي ترك‌اعتياد انجام مي‌شود؛ به اين شكل كه اين كلينيك‌ها طبق سهميه مبتني بر تعداد معتادان تحت‌درمان، ميزان داروي موردنياز را از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي دريافت و از آن در روند بهبود و ترك اعتياد معتادان استفاده مي‌كنند. حالا اما اين شيوه كار، منتقداني جدي دارد كه خواستار تغيير فرايند موجود و توزيع متادون در داروخانه‌ها به جاي كلينيك‌ها هستند.
11 هزار داروخانه؛ 10 هزار مركز ترك اعتياد!
نايب رئيس انجمن داروسازان ايران، از جمله اين منتقدان است و براي مخالفت خود با شيوه فعلي، استدلال‌هايي دارد. دكتر «سيدعلي فاطمي» در گفت‌وگو با خراسان مي‌گويد: «از همان سال 1380 كه قرار شد براي درمان معتادان، داروي مخدر جايگزين مواد مصرفي آن‌ها شود، در آيين‌نامه وزارت بهداشت تخلفي رخ داد و به مراكز درمان اعتياد اجازه دادند اين داروهاي مخدر را تحويل بگيرند و بين معتادان توزيع كنند. البته در آن زمان به دليل كم‌بودن تعداد اين مراكز، حساسيت زيادي وجود نداشت و تصور نمي‌شد به شرايط امروز برسيم كه 11 هزار داروخانه در كل كشور داشته باشيم و در مقابل تعداد مراكز ترك اعتياد حدود 10 هزار مركز باشد كه در واقع 10 هزار مركز فروش داروي مخدر است».
جاي دارو در داروخانه است
وي تصريح مي‌كند: «اگر نسبت جمعيت را در نظر بگيريم، در هيچ‌كجاي جهان تعداد مراكز درماني اعتياد به تعدادي كه در كشور ما وجود دارد نيست و اين نشان مي‌دهد كه روند طي‌شده درست نبوده است. ضمن آن‌كه خروجي آمار اعتياد هم تاييد مي‌كند كه اجراي برنامه‌هاي اين حوزه و عملكرد مراكز درمان اعتياد موفقيت‌آميز نبوده است. علاوه بر اين، در هيچ‌كجاي جهان اجازه فروش دارو به چنين مراكزي داده نمي‌شود، چراكه جاي دارو در داروخانه است». نايب رئيس انجمن داروسازان كشور مي‌افزايد: «اگر قرار باشد توزيع داروي مخدر در اين مراكز ادامه داشته باشد، ساير صنف‌ها هم چنين درخواستي خواهند داشت، مانند مراكز شيمي‌درماني كه اعلام كرده‌اند مي‌خواهند داروهاي بيماران‌شان را خودشان توزيع كنند، يا مراكز زيبايي كه سهميه بوتاكس خواسته‌اند، يا خيلي گروه‌هاي ديگر. در حالي كه ما به اين رويه انتقاد داريم؛ چراكه تجربه جهاني هم چنين اقداماتي را رد مي‌كند و اجازه آن را نمي‌دهد».
ادعاهاي عجيب يك كارشناس
با يكي از كارشناسان حوزه ترك‌اعتياد كه تجربه‌اي چندساله در اين زمينه دارد هم گفت‌وگو مي‌كنم كه البته درخواست مي‌كند نامش را در گزارش ذكر نكنم. او ادعاهايي را مطرح مي‌كند كه فعاليت كلينيك‌هاي ترك‌اعتياد را زير سوال مي‌برد و اتهاماتي را متوجه آن‌ها مي‌سازد: «اگر ميزان درآمد كلينيك‌هاي درمان اعتياد را بررسي كنيد، متوجه مي‌شويد كه در حالت طبيعي درآمد زيادي ندارند اما اگر اين‌طور باشد، چرا امتياز فعال‌كردن اين مراكز بيش از 500 ميليون تومان است؟ داروهايي كه اين مراكز به صورت سهميه‌اي دريافت مي‌كنند به چندين برابر قيمت در بازار آزاد به فروش مي‌رسد. مثلا قيمت يك بسته متادون 100 تايي، 30 هزار تومان است اما در بازار آزاد، هر يك قرص متادون 12 هزار تومان فروخته مي‌شود». ادعاي او اين است كه در صورت توزيع متادون در داروخانه‌ها، امكان تخلفات كاهش مي‌يابد و توزيع آن به معتادان منطقي خواهد شد.
نظارت‌هاي چند لايه روي فعاليت مراكز
اما اين سكه روي ديگري هم دارد و فعالان كلينيك‌هاي درمان اعتياد، با رد ادعاي مطرح‌شده، از عملكرد خود دفاع مي‌كنند.
با دكتر «عباس محدث‌حكاك» رئيس انجمن صنفي درمانگران اعتياد در خراسان رضوي گفت‌وگو مي‌كنم. دكتر محدث مي‌گويد: «آن‌قدر كه روي فعاليت همكاران ما نظارت وجود دارد، روي هيچ حوزه كاري ديگري نظارت نيست. سازمان بهزيستي، معاونت درمان و معاونت غذا و دارو در دانشگاه علوم پزشكي و همچنين شوراي هماهنگي مبارزه با موادمخدر به صورت مستقيم و غيرمستقيم روي فعاليت ما نظارت دارند و علاوه بر اين برخي نظارت‌ها و بازرسي‌ها هم توسط بازرسان پيماني ديگر سازمان‌ها انجام مي‌شود. بنابراين تخلفات مطرح‌شده در حد ادعاست».
وي درباره روند استفاده از متادون در اين مراكز هم توضيحاتي مي‌دهد كه پاسخي به موضع انجمن داروسازان است: «روند درمان معتاد در كلينيك‌هاي ما، مطابق پروتكل‌هاي جهاني است كه به صورت تيمي و با همكاري يك پزشك دوره‌ديده، پرستار، مشاور و ... انجام مي‌شود.
شايد بخواهيد بخوانيد: كمپ ترك اعتياد شمال تهران
توزيع داروي متادون كه خيلي‌ها آن را برجسته مي‌كنند، فقط يك كار كوچك و اقدام اوليه ماست كه از آن براي جذب معتاد و وارد‌كردنش به چرخه درمان استفاده مي‌كنيم؛ اما اين روند با مشاوره‌هاي فردي، خانوادگي، تست‌هاي مختلف و ارتباط مستمر با او ادامه مي‌يابد. نكته مهم‌تر اينكه متادون مرگ و مير بالايي دارد و اگر مصرف آن خودسرانه و بدون نظارت پزشك و پرستار باشد، تبعات گسترده‌اي خواهد داشت اما در مراكز ما به هنگام مصرف متادون، تمامي اقدامات مراقبتي و كمك‌هاي اوليه پيش‌بيني شده است تا در صورت بروز مشكل براي فرد مصرف‌كننده، مورد استفاده قرار بگيرد».
دكتر محدث مي‌افزايد: «با توزيع متادون در كلينيك‌هاي درماني، بسياري از بيماران از چرخه سيستم قاچاق خارج شده‌اند و شبكه قاچاق هم از اين برنامه لطمه خورده است، علاوه بر آن با مصرف متادون، بيماران از حالت مجرم‌بودن خارج مي‌شوند و خلق و خوي آن‌ها تلطيف مي‌شود كه بستر ادامه درمان و طي‌شدن مراحل بعدي را هموار مي‌كند». وي به اين نكته هم اشاره مي‌كند كه : «در صورت توزيع متادون در داروخانه و ممنوع‌شدن انجام اين كار در كلينيك‌هاي درماني اعتياد، عملا كار همكاران ما مختل خواهد شد؛ چراكه اولين مرحله روند درماني ما از بين مي‌رود و طبيعتا ادامه آن با مشكل مواجه خواهد شد».
با اين اوصاف بايد ديد، تصميم نهايي مسئولان سازمان غذا و دارو، ستاد مبارزه با مواد مخدر و ديگر دستگاه‌هاي مرتبط درباره نحوه توزيع متادون در كشور چه خواهد بود؛ آيا داروخانه‌ها متولي توزيع اين داروي مخدر خواهند شد يا كلينيك‌هاي ترك اعتياد همچنان مي‌توانند با توزيع آن، روند درماني بيماران خود را ادامه دهند. روزنامه خراسان
در ۵۰ شاخص اقتصادی روند رو به رشدی داریم